5 ZASAD IMPRO WSPIERAJĄCYCH ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY
Zasada 1. SPONTANICZNOŚĆ
Jakie kompetencje rozwija?
Wystąpienia publiczne, kreatywność, pro-aktywność.
Nie musimy być bardziej kreatywni, niż jesteśmy. Kreatywność opiera się na wyobraźni,
a wyobraźnię każdy z nas posiada. Wystarczy ją rozwijać i pozwolić jej dojść do głosu. Sięgnąć do źródła kreatywności. Do spontaniczności. Uczenie się identyfikacji naszych wewnętrznych impulsów i sprawne kierowanie nimi to fundament kreatywności. Aby być bardziej kreatywnym, wystarczy być bardziej spontanicznym.
Co nas blokuje przed byciem spontanicznym?
1) Lęk przed krytyką innych
2) Lęk przed porażką
3) Lęk przed byciem nieoryginalnym
SPONTANICZNOŚĆ JEST JAK MIĘSIEŃ – WYSTARCZY JĄ ĆWICZYĆ
Jeżeli brak spontaniczności opiera się na lękach, to sposobem na jej pogłębienie jest ODWAGA.
1. KRYTYKA INNYCH
Impro to Zabawa. W impro mówimy: Pozwól sobie być głupi, śmieszny, obsceniczny. Baw się, bo w zabawie jest siła. Zaryzykuj bycie głupim. I obserwuj.
NIE OCENIAJ, A OBSERWUJ.
Na warsztatach impro staramy się odkrywać JAK KAPRYŚNY POTRAFI BYĆ NASZ WEWNĘTRZNY CENZOR. I próbujemy SOBIE UŚWIADOMIĆ jego ARBITRALNY CHARAKTER.
ĆWICZENIE: DLACZEGO WARTO…?
Wymyśl abstrakcyjne pytanie i jak najszybciej znajdź 5 odpowiedzi na nie.
Przykład:
Dlaczego warto w zimie chodzić bez butów?
Dlaczego warto przesiąść się z samochodu na słonia?
Twórcza idea to świeża idea, czyli taka, która stanowi wyzwanie dla statusu quo. Głupi to inaczej: dziwaczny, śmieszny, dziecinny. Co w tym złego? Może czasem warto pozwolić sobie na bycie dzieckiem i po prostu się BAWIĆ. W ZABAWIE JEST SIŁA.
2. LĘK PRZED PORAŻKĄ
KAŻDY BŁĄD TO PREZENT. Chodzi nie tylko o to, żeby pogodzić się z porażką
i wyciągnąć z niej wnioski, ale pójść o krok dalej i cieszyć się, że pojawiła się okazja do nauki. Afirmacja błędu jest niezbędnym składnikiem procesu uczenia się i wydobywa radość uczenia się
i odwagę tworzenia. NIE OCENIAJ, OBSERWUJ i wyciągaj wnioski. AKCEPTUJ. Akceptuj niepowodzenia.
Traktowanie niepowodzenia na równi z sukcesem to klucz do ryzykowania. NIGDY nie karz się za błędy – wyciągnij wnioski i ciesz się ze zdobytej lekcji, porażka to koszt Sukcesu.
3. LĘK PRZED BYCIEM NIEORYGINALNYM
Bądź oczywisty – zabieganie o oryginalność zabija twórczość. To, co jest dla nas oczywiste wypływa z naszych najnaturalniejszych impulsów. Mówiąc oczywistości, mogą zdarzyć się dwie rzeczy:
1. Powiesz coś, co wszyscy wiedzą, ale boją się odezwać.
2. Powiesz coś, co jest oczywiste tylko dla ciebie, a przez to niesamowicie oryginalne.
To paradoks, ale jeśli chcesz być bardziej oryginalna, bądź bardziej oczywista.
ĆWICZENIE: SŁOWOTOK
Przez 60 sekund mów bez przerwy co tylko przychodzi Ci do głowy. Zaobserwuj, co się dzieje w Twojej głowie. Nie oceniaj, obserwuj. Mów nieprzerwanie. Ćwicz.
Zasada 2. ZAUFANIE
Jakie kompetencje rozwija?
Umiejętność pracy w grupie, przywództwo, samodzielność, empatia, odpowiedzialność
Próby improwizatorów poświęca się głównie na budowanie zaufania w grupie.
ZAUFANIE to fundament pracy zespołowej.
1) POZNAJCIE SIĘ
Ćwiczenie: Informacje - komórki do wynajęcia.
Jedna osoba, siedząca w środku koła, głośno wypowiada jakąś informację na swój temat, np. „Posiadam psa”. Wszystkie osoby siedzące dookoła, które się identyfikują z tą informacją natychmiast zamieniają się miejscami. Osoba, która nie ma gdzie usiąść siada na środku
i podaje swoją informację.
2) GRAJ NA PARTNERA
„Spowodować, żeby partner wypadł dobrze” – naczelna zasada improwizacji.
ĆWICZENIE: PIŁECZKI PO KOLE
Grupa staje w kole i rzuca miedzy sobą piłeczkę do wybranej losowo osoby. Piłeczka nie może upaść na ziemię. Po opanowaniu tego ćwiczenia, można dodać więcej piłeczek.
ZAUFANIE JEST JAK MIĘSIEŃ – MOŻNA JE BUDOWAĆ.
ĆWICZENIE: SAMOCHODY
Ćwiczenie w parach. Jedna osoba zamyka oczy, a druga oprowadza ją po pomieszczeniu,
w którym się znajdujemy.
Zasada 3. OPOWIADANIE HISTORII
Jakie kompetencje rozwija?
sprzedaż, marketing, storytelling
STORYTELLING TO KLOCKI
Każda historia składa się z większej lub mniejszej ilości podobnych, lecz różniących się od siebie elementów.
5 podstawowych Klocków:
BOHATER
CEL
MIEJSCE
POMOC
PRZESZKODA
UMIEJĘTNOŚĆ OPOWIADANIA HISTORII JEST JAK MIĘSIEŃ, MOŻNA JĄ ĆWICZYĆ.
ĆWICZENIE: Historia w 5 zdaniach.
Opowiedz historię w 5 zdaniach. W każdym z nich zawrzyj przynajmniej jeden podstawowy element każdej historii.
ĆWICZENIE: Historia słowo po słowie.
W gronie znajomych opowiedzcie historię słowo po słowie.
Zasada 4. AKCEPTACJA
Jakie kompetencje rozwija?
Empatia, inteligencja emocjonalna, akceptacja, tolerancja
ĆWICZENIE: „TAK, ALE…”, „TAK, I…”
W grupie około 3-7 osobowej odegrajcie scenkę planowania wycieczki. W pierwszej fazie, każde następne zdanie powinno zaczynać się od słów: „TAK, ALE…”
Planowanie wspólnej wycieczki.
Pojedźmy na wycieczkę w góry.
TAK, ALE w górach jest drogo.
TAK, ALE przecież mamy oszczędności.
TAK, ALE mieliśmy odłożyć na nowy samochód.
TAK, ALE przecież nie mamy nawet prawa jazdy.
TAK, ALE ja już zapisałem nas kurs.
TAK, ALE ja się boję jeździć.
Następnie zamieńcie początek zdań na: „TAK, I…”
Pojedźmy na wycieczkę w góry.
TAK, I wjedziemy na Rysy.
TAK, I zrobimy sobie piękne zdjęcie ze szczytu.
TAK, I wrzucimy na Fejsa.
TAK, I założymy fanpejdża o podróżach.
TAK, I zbierzemy miliony lajków.
TAK, I zarobimy kupę kasy.
TAK, I w końcu kupimy sobie nowe auto.
TAK, I w końcu zrobimy prawo jazdy.
Wskazówki:
+ Stale przypominamy o słowach rozpoczynających zdania: „TAK, I”, „TAK, ALE”.
Pytania?
+ Jak się czuliście, gdy Wasze propozycje były odrzucane, a jak kiedy były przyjmowane?
+ Czy te odczucia pokrywają się z naszymi doświadczeniami z życia?
+ Dlaczego czasami blokujemy cudze pomysły?
+ Jak możemy zwiększyć gotowość i zdolność akceptacji?
„ALE” to słowo „gumka” – wymazuje to, co powiedziano wcześniej
Reguła „TAK, I...” — przyjmij i rozwijaj propozycje.
Wszystko, co nas otacza jest propozycją, wszystko da się wykorzystać, nawet błędy.
W impro każdy pomysł jest lepszy od braku pomysłu.
Kiedy jesteśmy akceptowani, wzmacnia się nasze poczucie przynależności do grupy i poczucie własnej wartości, tak ważne w obecnych czasach, zwłaszcza wśród młodzieży.
Statystyki depresji z 2018 r.:
746 prób samobójczych u nastolatków
97 udanych
4 klasy szkolne zniknęły na zawsze.
AKCEPTACJA NIE JEST PROSTA.
Odmowa jest bezpieczniejsza, ale do niczego nie prowadzi: mniej do zrobienia, mniej do myślenia, mniej do zaryzykowania.
„Ci, którzy mówią „TAK” są nagradzani Przygodami, ci, którzy mówią „NIE” są nagradzani bezpieczeństwem” K. Johnstone
AKCEPTACJA JEST JAK MIĘSIEŃ - MOŻNA JĄ ĆWICZYĆ.
ĆWICZENIE: RYSOWANIE PARAMI
Dobieramy się w pary i rysujemy na kartce dwa koła – oczy. Następnie, na zmianę każdy dorysowuje jednym pociągnięciem markera kolejny element twarzy postaci. Potem trzeba postać nazwać literka po literce.
„TAK” – stanowi podstawę wszystkich relacji.
Zasada 5. SŁUCHANIE
Jakie kompetencje rozwija?
uważność, podzielność uwagi, aktywne słuchanie, refleks, elastyczność, praca pod presją czasu, świadomość
Żeby móc przyjąć propozycję, musimy najpierw ją dostrzec.
Zwiększanie umiejętności słuchania nie polega na odbieraniu większej ilości bodźców, co na odbieraniu ich bardziej świadomie.
Słuchanie jest bardziej skomplikowanym procesem, niż można sądzić.
Słuchając, zwracajmy uwagę na trzy aspekty przekazu:
Fakty
Uczucia
Intencje
Na próbach impro uczymy się koncentracji i uważności, aby lepiej słuchać.
SŁUCHANIE JEST JAK MIĘSIEŃ - MOŻNA JE ĆWICZYĆ.
Ćwiczenie: 1,2,3.
W parach liczmy na zmianę do 3. Słowo po słowie, w kółko, kilka razy. Następnie zamieniamy słowo „jeden” na gest pstryknięcia palcami. Kolejny etap to zamiana słowa „dwa” na gest klaśnięcia w dłonie. Na koniec słowo „trzy” zastępujemy tupnięciem nogą. Na początku powoli, później staramy się przyśpieszyć w miarę możliwości.
Autor tekstu: Adam Organista
Treści opracowano na podstawie webinarium Jak teatr i improwizacja rozwijają dzieci i młodzież?, które odbyło się 25 maja 2020 r. na profilu Fundacji Inside Out na Facebook-u. Prowadzącym spotkanie był Adam Organista.